
2025’te İnşaatlarda İş Güvenliği: Teknoloji, Mevzuat ve Yeni Dönem
Fatih Barış ŞAHAN tarafından - 27 Eylül 20242025 yılında inşaat sektöründe ortaya çıkabilecek riskleri minimize etmek amacıyla hem teknolojik hem de mevzuat temelli önemli adımlar atılmaktadır.
Modern mimari projeler ve restorasyon çalışmaları, artık iş güvenliği protokollerinin titizlikle uygulanmasını zorunlu hale getirmiştir.
İnşaatlarda Kaza İstatistikleri: 2025 Verileriyle Gerçekler
2025 yılı verilerine göre, inşaat sektörü hâlâ en yüksek ölümcül iş kazası oranlarına sahip sektör konumundadır. Başlıca nedenler şunlardır:
- Düşmeler – %30
- Düşen nesneler – %26
- Makine kazaları – %19
- Elektrik riskleri – %18
Bu istatistikler, iş güvenliği önlemlerinin güçlendirilmesi ve teknolojinin etkin şekilde kullanılmasının gerekliliğini açıkça göstermektedir.
Mevzuat Temelleri: İnşaatlarda İş Güvenliği Yönetmeliği
30 günü aşan ve 20’den fazla çalışanın yer aldığı projelerde Sağlık ve Güvenlik Planı hazırlanması artık yasal zorunluluk haline gelmiştir.
2013 yılında yürürlüğe giren minimum standartlar, 2025 güncellemeleri ile modern mimari projelere daha uygun hale getirilmiştir.
2025’te İş Güvenliğini Şekillendiren Teknolojik Trendler
1. Akıllı Şantiyeler ve IoT Entegrasyonu
Şantiye alanlarında kullanılan IoT tabanlı sensörler ve veri analitiği sistemleri, gerçek zamanlı veri toplayarak olası tehlikelerin önceden tespit edilmesini sağlamaktadır.
Bu teknoloji hem inşaat sürecinde hem de restorasyon projelerinde riskleri azaltmaktadır.
2. Yapay Zeka Destekli Risk Analizi
Yapay zekâ sistemleri, mimari projelerde şantiye içindeki tüm aktiviteleri izleyerek risk analizleri yapmakta ve erken uyarı sistemleri oluşturmaktadır.
Bu sayede iskele çökmesi, gaz sızıntısı gibi tehlikeler önceden fark edilerek kazalar önlenmektedir.
3. Giyilebilir Güvenlik Teknolojileri
Akıllı baretler, vücut sensörleri ve çevresel izleme cihazları, çalışanların sağlık verilerini takip ederek özellikle sıcak çarpması gibi risklere karşı erken müdahale imkânı sunmaktadır.
2025 Yılında İnşaat Sektöründe Mevzuat Değişiklikleri
6331 Sayılı Kanunda Yeni Düzenlemeler
Az tehlikeli işletmeler dahil olmak üzere tüm işletmelerde iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi bulundurma zorunluluğu artık tam olarak yürürlüğe girmiştir.
Uzaktan Eğitim Olanakları
Az tehlikeli işyerlerinde senkron veya asenkron uzaktan eğitim imkânı sağlanmıştır.
Ayrıca tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işletmeler için tekrar eğitimleri de uzaktan yürütülebilmektedir.
Uyum Süreci: İnşaat İşverenleri Ne Yapmalı?
İşverenlerin, yeni düzenlemelere uyum sağlamak için şu adımları atması gerekmektedir:
- Nitelikli iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi istihdam etmek
- Düzenli risk değerlendirmeleri gerçekleştirmek
- Çalışanlara sürekli eğitim programları sunmak
- Her şantiye için kapsamlı bir Sağlık ve Güvenlik Planı oluşturmak
Teknolojinin İş Güvenliği Uygulamalarındaki Rolü
Sanal Gerçeklik (VR) Destekli Eğitimler
Sanal gerçeklik (VR) teknolojisi sayesinde çalışanlar, tehlikeli durumları risksiz bir ortamda deneyimleyerek iş güvenliği farkındalıklarını artırabilmektedir.
Özellikle yüksekten düşme risklerinin azaltılmasında VR eğitimleri son derece etkili olmuştur.
Drone Denetimleri
Drone teknolojisi, erişimi zor alanların güvenli bir şekilde denetlenmesini sağlamaktadır.
Bu yöntem özellikle restorasyon ve tarihi yapıların korunması süreçlerinde büyük önem taşımaktadır.
Yapay Zeka ile KKD Denetimi
Görüntü işleme yazılımları aracılığıyla çalışanların kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanımı otomatik olarak izlenebilmekte ve ihlallerin önüne geçilmektedir.
İnsan Faktörü: İşçi Katılımı ve Güvenlik Kültürü
ISO 45001:2018 Standardı ve Katılım
Çalışanların iş güvenliği süreçlerine aktif katılımı, ISO 45001:2018 standardının temel unsurlarından biridir ve iş kazalarını azaltmada kritik öneme sahiptir.
İşçi Görüşlerinin Önemi
Çalışanların görüş ve önerilerini paylaşmaları, potansiyel tehlikelerin erken tespiti açısından büyük fayda sağlamaktadır.
Özellikle hassas restorasyon projelerinde bu katılım, hayat kurtarıcı olabilir.
Etkili Denetim Stratejileri
Denetimlerde Sık Yapılan Hatalar
Denetimlerin uzman olmayan kişilerce yapılması, özellikle karmaşık mimari projelerde riskleri ciddi ölçüde artırmaktadır.
Başarılı Denetim Planı Hazırlamak
Her şantiye için özel risk analizleri ve özelleştirilmiş denetim planları hazırlanmalıdır.
Bu sayede hem inşaat süreçleri hem de restorasyon çalışmaları güvenli bir şekilde tamamlanabilir.
2025’te İnşaat Sektöründe Güvenli Bir Geleceğe Doğru
Sürekli gelişim, eğitim ve teknolojik yeniliklerin entegrasyonu, inşaat sektöründe iş güvenliği standartlarını her geçen gün daha da yükseltmektedir.
Bu sayede sektör, Yükselen Mimari örneklerinde olduğu gibi güvenli, yenilikçi ve sürdürülebilir projelere imza atmaya devam edecektir.