İmar Affı Nedir?

İmar affı nedir sorusu, şehirleşme sürecinde önemli bir yere sahiptir. Yükselen Mimari uzmanlarına göre, bu kavram, ruhsatsız ya da ruhsata aykırı yapıların yasal hale getirilmesini sağlayan bir düzenlemedir. 1948'den günümüze kadar 22 kez çıkarılan imar affı, şehirlerin yapılaşma sürecinde kritik bir rol oynamıştır. 2018'deki kapsamli imar barışı düzenlemesiyle 3 milyondan fazla Yapı Kayıt Belgesi verilmiş, 26 milyar TL'den fazla gelir sağlanmıştır.

İmar Affının Gündeme Gelme Sebepleri

İmar affı, hızlı şehirleşme, plansız yapılaşma, hukuki belirsizliklerin giderilmesi ve devletin ek gelir elde etmesi gibi nedenlerle gündeme gelir. Bazen sosyal ve siyasal nedenler de bu kararlarda etkili olur. Ancak bu düzenlemeler, sadece hukuki bir statü kazandırır; yapının depreme dayanıklı olduğu anlamına gelmez.

İmar Affı ve Yapı Güvenliği Arasındaki Kritik Ayrım

İmar affı, elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetlere erişim sağlar ancak binanın güvenli olduğunu garanti etmez. Bu nedenle, ruhsatsız yapıların yasal hale gelmesi, afet riski taşıyan yapı stokunun artması anlamına da gelebilir.

İmar Barışı ve İmar Affı Farkları

2018 yılında uygulanan İmar Barışı, geleneksel imar affından farklıdır. Projelerimiz arasında yer alan çeşitli yapılar da, bu dönemde Yapı Kayıt Belgesi alarak yasallaşmıştır. İmar Barışı, hazine veya özel mülk ayrımı yapmaksızın tüm yapılara belge verilmesini sağlamıştır.

2025'te Yeni İmar Affı Gündemde mi?

2025 Tapu Üreti ile ilgili bilgiler, yeni bir imar affının da sinyallerini vermektedir. Planlanan düzenlemeyle 31 Aralık 2017 ve hatta 31 Aralık 2022 tarihine kadar yapılmış yapıların da kapsama dahil edilmesi öngörülmektedir.

İmar Affından Kimler Yararlanabilir?

Ruhsatsız yapı sahipleri, imar planına aykırı binaları olanlar ve kentsel dönüşüm alanı dışındaki yapılar affın kapsamına girer. Ancak tarihi sit alanları, ormanlar ve koruma altındaki bölgelerdeki yapılar kapsam dışında bırakılır.

Yapı Kırılım Noktası: Yapı Kayıt Belgesi

Yapı Kayıt Belgesi, ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapıları yasal hale getiren belgedir. Bu belge sayesinde elektrik, su, doğalgaz bağlanabilir; kat mülkiyeti kurulabilir; İş Yeri Açma Ruhsatı alınabilir. Başvuru için e-Devlet üzerinden gerekli bilgilerle (adres, ada-parsel no, alan vb.) başvuru yapılır.

Yapı Kıymeti: Ödeme Şartları ve İndirimler

Yapı Kıymet Belgesi için ödenecek bedel, yapının mülk değeri ve inşaat maliyeti üzerinden hesaplanır. Konutlarda %3, ticari yapılarda %5 oranında bedel alınır. Beyan edilen bilgilerde doğruluk esastır; aksi tespit edilirse belge iptal edilir.

İmar Affının Bireysel Etkileri

İmar affı, bireylere mülkiyet hakkı tanırken, toplumda adaletsizlik duygusu yaratır. Kurallara uyanlarla uymayanlar arasında fark ortadan kalkar.

Şehirleşme ve Deprem Riskinde Artış

Plansız yapılaşmayı teşvik eden imar affı, deprem riskini arttırmaktadır. İzmir Depremi'nde hasar gören binaların büyük kısmının af kapsamında olduğu görülmüştür.

Doğal Alanlar ve Çevresel Tahribat

Tarım arazileri, ormanlar ve su havzaları gibi doğal alanlar da bu düzenlemeler nedeniyle zarar görmektedir.

Mevzuatın Zayıflatılması

Af uygulamaları, yapım standartlarını zayıflatırken, çocuklarımızın geleceği için riskli bir zemin oluşturmaktadır.

Uzmanların Görüşü: Afet Riskine Karşı Sıkı Tedbirler

6 Şubat 2023 depremleri, imar affının doğurabileceği felaketleri net bir şekilde gözler önüne sermiştir. Uzmanlar, bu tür affın bir daha gündeme getirilmemesi gerektiğini savunmaktadır.

Sağlam Şehirler, Planlı Gelecek

Gelecek nesiller için sağlam ve planlı şehirler inşa etmek, imar affı gibi uygulamalardan uzak durarak mümkün olacaktır. Planlama, teknik denetim ve afet risklerini azaltmaya yönelik politikalar benimsenmelidir.